Λιμουζέν

(Limousin). Διοικητική περιφέρεια (16.942 τ. χλμ., 710.939 κάτ. το 1999) της Γαλλίας με πρωτεύουσα τη Λιμόζ (βλ. λ.). Βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα του Κεντρικού Ορεινού Όγκου και περιλαμβάνει τους νομούς Άνω Βιέν (Haute-Vienne), Κορέζ (Corrèze) και Κρεζ (Creuse). Το έδαφος της Λ. αποτελείται από σειρά αναβαθμίδες, το ύψος των οποίων χαμηλώνει από τα Α προς τα Δ (υψίπεδα Μιλβάς, Κομπράιγ, Λιμουζέν κλπ.), καλυμμένες από δάση και βοσκότοπους και βαθιά χαραγμένες από τις πολυάριθμες ποτάμιες κοίτες της περιοχής, στην οποία εκβάλλουν οι ποταμοί Λουάρ (Λίγηρας) και Ζιρόντ. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία (βοοειδών και αιγοπροβάτων), τη γεωργία και τη δασοκομία. Η βιομηχανία είναι περιορισμένη στα μεγαλύτερα κέντρα που βρίσκονται στα περιφερειακά τμήματα. Σημαντική πόλη του διαμερίσματος είναι η ιστορική πρωτεύουσα Λιμόζ, με τις φημισμένες πορσελάνες της, η Μπριβ-λά-Γκαγιάρντ, αρχαία κωμόπολη επί του ποταμού Κορέζ, η Τιλ, πρωτεύουσα του νομού Κορέζ, που έδωσε την ονομασία στο ομώνυμο ύφασμα (τούλι) που κατασκευάστηκε εκεί για πρώτη φορά, και η Γκερέ, πρωτεύουσα του νομού Κρεζ. Η αρχιτεκτονική των πόλεων της Λ. χαρακτηρίζεται γενικά από την τάση προς την απλότητα των σχημάτων και τον αυστηρό ρυθμό, τα ψηλά κωδωνοστάσια των εκκλησιών και τα κλασικά τριγωνικά αετώματα. Ο γοτθικός ρυθμός εμφανίστηκε μόλις στα τέλη του 13ου αι. στον καθεδρικό ναό της Λιμόζ, ο οποίος διατηρεί ακόμα σε ένα θύρωμά του ένα από τα ελάχιστα δείγματα φλογόμορφου γοτθικού ρυθμού της Λ. Πολυάριθμες είναι οι οχυρωμένες κατοικίες και τα φρούρια με τα ογκώδη τείχη και τους βαρείς πύργους, που ανάγονται συχνά στον Εκατονταετή πόλεμο (για παράδειγμα, το φρούριο του Σαλισέ). Αλλά η Λ. οφείλει κυρίως την καλλιτεχνική φήμη της στις βιοτεχνίες. Ήδη από τον Μεσαίωνα (12ος-15ος αι.) διέθετε φημισμένα εργαστήρια παραγωγής σμάλτων που διακρίνονταν για τις θαυμάσιες αρμονίες του λευκού και του γαλάζιου, και από την αρχή της ρομανικής περιόδου έδρευε στην περιοχή σχολή λαμπρών μικρογράφων. Επιπλέον λειτουργούσαν εργαστήρια ταπητουργίας και επεξεργασίας δερμάτων. Αργότερα, με την ανακάλυψη της καολίνης, ιδρύθηκαν –με την υποστήριξη του Τιργκό– οι πρώτες βιοτεχνίες πορσελάνης, που με την ονομασία Λιμόζ απέκτησαν διεθνή φήμη. Ιστορία. Περιοχή με πανάρχαιους οικισμούς, η Λ. κατοικήθηκε διαδοχικά από Λίγυρες, Ίβηρες και Κέλτες, που αποτελούσαν, κατά τους χρόνους της ρωμαϊκής κατάκτησης, τη φυλή των Λεμοβίκων Γαλατών. Το 1152 η Λ. περιήλθε στην Αγγλία ως προίκα της Ελεονόρας της Ακουιτανίας, που παντρεύτηκε τον Ερρίκο Β’ Πλανταγενέτη. Με τον Φίλιππο Β’ επανήλθε στη Γαλλία και περιερχόταν εναλλάξ στην κατοχή των δύο χωρών. Η απομονωμένη θέση της ευνόησε τη διατήρηση φεουδαρχικού καθεστώτος στην περιοχή, η οποία προσαρτήθηκε στο γαλλικό Στέμμα μόνο επί Ερρίκου Δ’. Γενικά, η Λ. υπήρξε θέατρο σκληρών πολεμικών συγκρούσεων κατά τη διάρκεια του Εκατονταετούς πολέμου και το μεγαλύτερο μέρος της ερημώθηκε, ενώ ολόκληρη η περιοχή ανέλαβε μετά από αρκετούς αιώνες. Ανάγλυφο σε ορείχαλκο, αντιπροσωπευτικό έργο της τέχνης της Λιμουζέν του 13ου αι. Η πρόσοψη του πύργου των Πομπαντούρ, που χτίστηκε τον 11o και ανακατασκευάστηκε τον 15o αι., στην ιστορική περιοχή Λιμουζέν της Γαλλίας.